Rhizophagus grandis gyll. (Coleoptera: Rhizophagidae) Bireylerinde
Görülen Sakatlık ve Farklı Genetik Karakterlerin
Koloni Üzerindeki Etkileri

Yaşar AKSU¹

¹Orman Bölge Müdürlüğü-Artvin
E-mail: y_aksu3@hotmail.com

Özet

1966 yılında Gürcistan üzerinden, Ülkemiz ladin ormanlarına giriş yapan Dendroctonus micans (Kug), Artvin’de yaklaşık 350.000 m³ ladin ağacının ölümüne neden olmuştur. D.micans’a karşı 1968-1985 yılları arasında, mekanik ve kimyasal mücadele yapılmasına rağmen, ladin ormanlarımızın tamamına yayılması engellenememiştir. D.micans’a karşı, laboratuvar şartlarında, 1985-2002 yılları arasında 2.413.850 adet Rhizophagus grandis üretildi ve 2.127.263 adedi Artvin ladin ormanlarına verildi. 2002 tarihi itibari ile sahalarımızın büyük bir bölümünde doğal denge sağlandı. Üretilen R.grandis’lerin büyük bir bölümü, 1989 yılından itibaren Giresun’a, 2005 yılından itibaren ise, Erzurum ve Trabzon’a verildi. Üretim için ormandan toplanan R.grandis erginleri ile laboratuarlarda üretilen erginlerde, münferitte olsa, sakat bireylerin olduğunu tespit ettim. Ormanda kurmuş olduğumuz, R.grandis kolonilerinde, sakatlık karakterinin topluluk üzerinde ne derece etkili olduğunu ortaya koymak için denemelerde kullanılmak üzere, ormandan toplanan ve laboratuarlarda üretilen, R.grandis erginlerinin sakat bireylerini ve sakat bireyler ile sağlıklı bireyleri kendi aralarında çiftleştirdim. Deneme kaplarına boyları 4 mm ile 5,5 mm arasında değişen R.grandis erginleri konuldu. 10 üretim kutusundan 433 adet larva elde edildi, larvaların %68 (293 adedi)’i erginleşti. Erginlerin %49’u dişi, %51’i erkek olduğu, larvaların %32’sinin öldüğü, erginlerin %89’unun sağlıklı ve sakatlık karakterinin döllere %11 oranında yansıdığı tespit edildi.

Anahtar sözcükler: Dendroctonus micans, Rhizophagus grandis, Laboratuvar, Sakat.

Yayın yeri: Aksu,Y; Rhizophagus grandis gyll. (Coleoptera: Rhizophagidae) bireylerinde görülen sakatlık ve farklı genetik karakterlerin koloni üzerindeki etkileri. Orman Mühendisleri Dergisi 2017 yıl: 54, sayı: 1-2-3 Ocak-Şubat-Mart, Sayfa: 24-31.