Doğu Karadeniz ladin (Picea orientalis L.) ormanlarının                   
    eski ve yeni zararlı kabuk ve yaprak böcekleri

Yaşar AKSU¹   Cihangir DEDEAĞAOĞLU¹   Berna ÇELİK GÖKTÜRK¹

^{1Orman Bölge Müdürlüğü-Artvin. E-mail: y_aksu3@hotmail.com}

           Özet

Doğu Karadeniz ladin ormanları, zaman zaman kabuk böceklerinin istilasına uğramaktadır. Bu kabuk böceklerinin büyük çoğunluğu, ithal yoluyla veya Gürcistan ormanları üzerinden, Ülkemiz ormanlarına giriş yapmakta ve zaman içinde epidemi yaparak belli bir sayıya ulaştıktan sonra, ileriki yıllarda telafisi oldukça zor olan zararlar yapmaktadırlar. Bu kabuk böceklerinin başında aslı böcek türümüz Ips sexdentatus (Boerner) olmak üzere, Gürcistan ladin ormanları üzerinden 1966 yılında giriş yaptığı tespit edilen Dendroctonus micans (Kug) ve 1980’li yıllarda giriş yapan Dünya’nın en tehlikeli kabuk böceği olarak kabul edilen Ips typographus (L.), Artvin ladin ormanlarında önemli ölçüde ekonomik kayıplara neden olmuşlardır. Aslı kabuk böceği türlerimizden olan  Ips sexdentatus ladin ve çam ormanlarında 5-10 yılda bir, 5-10-30-50’li ve 100’lu guruplar halinde ağaçların ölümüne neden olmakta ve ormanların bütünlüğünü bozmak suretiyle, yeni açık alanların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. 1966’lı yıllardan beri zarar yapan Dendroctonus micans genç ağaçları kısa sürede öldürmesine rağmen, yaşlı ağaçlardaki zararı uzun yıllar sürmektedir. 1980’li yıllardan beri ladin ormanlarımızda gelişimini sürdüren ve 1998’li yıllardan beri ladinleri toplu olarak öldürmeye başlayan Ips typographus ise, Dünya’nın bir numaralı zararlı kabuk böceği olarak kabul edilmektedir. Böcek faunamıza yeni katılan Ips amitinus (Eichhoff), Ips cembrae (Heer) ve Ips duplicatus (Sahlberg) ise direk olarak ağaçları öldürmemekle birlikte, ağaçları zayıf düşürmek suretiyle, Ips typographus’un ağaçları öldürmesine katkı sağlamaktadırlar. Dolayısıyla zayıf düşen ormanlarımızda doğal denge sınırında bulunan Ips typographus’un, yeniden popülasyon artışı yapmasını tetikleyebilirler.

Yayın yeri: Aksu, Y.; Dedeağaoğlu. C,; Göktürk,Ç,B,; Doğu Karadeniz Ladin (Picea orientalis) Ormanlarının eski ve yeni zararlı kabuk ve yaprak böcekleri. Orman ve Av Dergisi Eylül-Ekim 2014 Sayı: 5, Sayfa 24-27.