Picea orientalis (L.) ormanlarında zarar yapan Ips amitinus (Eichhoff) 1871 (Coleoptera: Curculionidae)’un biyolojisi ve zarar durumu 

Yaşar AKSU¹          Cihangir DEDEAĞAOĞLU¹    Berna ÇELİK GÖKTÜRK¹

¹Orman Bölge Müdürlüğü, ARTVİN, Y_aksu3@hotmail.com 

Özet

Artvin ladin ormanlarında salgın yaparak, bu ağaçların geleceğini tehlikeye sokan, Ips typographus(Linnaeus) ’un zararından sonra, 2011 yılından itibaren, Artvin ili Şavşat ilçesi ladin ormanlarına, yeni bir türün gelip, zarar yaparak, münferit ağaçların ölümüne neden olduğu gözlenmiştir. Bu türün, Ips amitinus (Eichhoff)olduğu ve genellikle, Ips typographus ile birlikte, ikincil bir zararlı olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir. Bu iki kabuk böceği zararının artış göstermesinde, Pityogenes chalcographus (Linnaeus)’un da rolünün bulunduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, aynı çalışma alanında bir hastalık etmeni olan, Armillaria mellea (Vahl.) ile bir testereli arı olan Pristiphora abietina (Christ)’nın da, bulunup zararlı olduğu anlaşılmıştır. Yapılan incelemede, I.amitinus’un salgın yapma eğiliminde olduğu da tespit edilmiştir. Bu yeni zararlı kabuk böceği türü olan, I.amitinus’un, uygun şartlarda yılda 2 döl verebildiği, ilk uçuşun Mayıs ayının ilk haftasından, Haziranın ilk haftasına kadar; ikinci döle ait uçuşların ise, Temmuz ayının ikinci haftası ile Ağustos ayında gerçekleştiği gözlenmiştir. Sözü edilen türün, ana yolları diri oduna teğet geçtiği, dalgalı ve düzensiz galeriler yaptığı; larva yollarının diri oduna geçmediği anlaşılmıştır. Aynı çalışmada I.amitinus’un genellikle, I.typographus’un enfekte ettiği ağaçların üst kısımlarında bulunduğu, ağaçların uç kısmına yakın kesimlerinde ise, Cryphalus abietis (Ratzeburg) ile Hylurgops palliatus(Gyllenhal)’un birlikte zararlı olduğu belirlenmiştir. 

          Anahtar sözcükler: Ips amitinus, döl, Ips typographus, zararlı, Picea orientalis

Yayın yeri: Aksu,Y,; Dedeağaoğlu, C,; Göktürk,Ç,B,; Picea orientalis (L.) ormanlarında zarar yapan Ips amitinus (Eichhoff) 1871 (Coleoptera: Curculionidae)’un biyolojisi ve zarar durumu. Bartin Üniversitesi Orman Fakültesi,  Türkiye II. Orman Entomolojisi ve Patolojisi Sempozyumu Bildiriler Kitabı Nisan 2014 Sayfa 205-208 Antalya